چه تفاوتی بین تأخیر گفتار و لکنت وجود دارد؟

راهنمای کامل والدین برای تشخیص دقیق اختلال گفتاری کودک

والدین بسیاری به کلینیک گفتار توان‌گستر مراجعه می‌کنند و می‌پرسند:
«کودک من دیر شروع به صحبت کرده، آیا این لکنت است؟»
یا
«فرزندم هنگام حرف زدن گیر می‌کند، نکند تأخیر گفتاری دارد؟»
🔍 پاسخ این سؤال‌ها در تفاوت اساسی بین تأخیر گفتار و لکنت زبان نهفته است. شناخت این تفاوت برای درمان مؤثر و انتخاب مسیر درست گفتاردرمانی ضروری است.

تعریف علمی تأخیر گفتار چیست؟

تأخیر گفتار یعنی کودک در سنی که باید مهارت‌های گفتاری خاصی را داشته باشد، هنوز به آن‌ها نرسیده است.

ویژگی‌های تأخیر گفتار:

🔹 کودک واژگان کمتری نسبت به هم‌سالانش دارد
🔹 جملات او ناقص یا تک‌واژه‌ای هستند
🔹 تلفظ او نامشخص یا ناپخته است
🔹 ممکن است درک زبان خوبی داشته باشد اما در بیان دچار مشکل باشد
🔹 معمولاً ریتم و روانی گفتار طبیعی است

📦 پکیج «از واژه تا گفتار» برای رفع تأخیر گفتار در کودکان ۲ تا ۶ سال طراحی شده است.

تعریف علمی لکنت زبان چیست؟

لکنت زبان اختلالی در روانی گفتار است. کودک می‌خواهد چیزی بگوید، اما در جریان گفتار با تکرار، کشش یا گیر مواجه می‌شود.

ویژگی‌های لکنت زبان:

🔸 تکرار صداها یا هجاها: «مـَـمـَـمـَـادر»
🔸 کشیدن صداها: «ســـــلام»
🔸 سکوت ناگهانی و ناتوانی در شروع جمله
🔸 حرکات اضافی مثل پلک زدن یا تکان دادن دست هنگام صحبت
🔸 کودک معمولاً واژگان و جملات را می‌داند، اما در بیان آن‌ها دچار مشکل می‌شود

📦 پکیج «دکتر لکنت» برای درمان مرحله‌به‌مرحله لکنت کودکان طراحی شده است.

شباهت‌ها و تفاوت‌ها به‌صورت جدولی

ویژگی	تأخیر گفتار	لکنت زبان
سن شروع	زیر ۳ سال	معمولاً بین ۳ تا ۶ سال
مشکل اصلی	کمبود واژگان، جمله‌سازی ضعیف	مشکل در روانی گفتار
درک زبانی	ممکن است خوب باشد	معمولاً نرمال است
رفتارهای جانبی	ندارد	دارد (حرکات اضافی، اجتناب گفتار)
اضطراب یا ترس گفتاری	معمولاً وجود ندارد	اغلب همراه با اضطراب است
درمان پیشنهادی	آموزش واژه، جمله‌سازی	تکنیک‌های کاهش لکنت و کنترل گفتار

چرا تشخیص درست بسیار مهم است؟

✅ درمان لکنت و تأخیر گفتار کاملاً متفاوت است
✅ تمرین‌های نادرست می‌توانند اضطراب کودک را افزایش دهند
✅ والدینی که تفاوت این دو را بدانند، همکاری بهتری با درمانگر دارند