چگونه لکنت کودک را در مدرسه مدیریت کنیم؟

راهنمایی عملی برای والدین و معلمان در حمایت تحصیلی و روانی از کودکان دچار لکنت

مدرسه، جایی است که کودک دچار لکنت ممکن است برای اولین‌بار با چالش‌های واقعی ارتباطی مواجه شود: بلند صحبت کردن در کلاس، پاسخ دادن به معلم، حضور در جمع، یا حتی طعنه‌های هم‌کلاسی‌ها.
اما با آگاهی والدین و همکاری معلمان، می‌توان محیط آموزشی را به بستری امن برای رشد زبانی و روانی کودک تبدیل کرد. این مقاله با تکیه بر تجربه‌ی کلینیک گفتار توان‌گستر کرج، به بررسی راهکارهای مؤثر برای مدیریت لکنت در مدرسه می‌پردازد.

چالش‌های شایع لکنت در محیط مدرسه:

🔸 اضطراب هنگام پاسخ شفاهی
🔸 اجتناب از مشارکت در کلاس
🔸 تمسخر یا برچسب‌زنی از طرف هم‌کلاسی‌ها
🔸 ناتوانی در ارائه کنفرانس یا خواندن بلند
🔸 فشار روانی برای گفتن سریع یا «درست» صحبت‌کردن

راهکارهای کاربردی برای والدین:

۱. جلسه آگاه‌سازی با معلم

پیش از شروع سال تحصیلی، حتماً جلسه‌ای با معلم فرزندتان داشته باشید و درباره شرایط کودک، شدت لکنت، روش‌های آرام‌سازی و توقعاتتان توضیح دهید.

۲. نامه معرفی درمانگر به مدرسه

در صورتی که کودک تحت درمان گفتاردرمانی است، نامه‌ای رسمی از درمانگر تهیه و به مدرسه تحویل دهید که شامل:

نام و تشخیص اختلال گفتاری
توصیه‌های رفتاری برای معلم
لیست جملات حمایتی و اجتنابی برای استفاده در کلاس

۳. تمرین گفتار آرام در منزل

با استفاده از پکیج‌های تمرینی مانند: 📦 پکیج دکتر لکنت – ویژه مدرسه
📦 پکیج گفتاردرمانی اجتماعی – آموزش مهارت‌های ارتباطی کودک
از سایت: www.digi-download.ir

راهکارهای ضروری برای معلمان:

✅ ۱. عدم اجبار برای صحبت سریع

اجازه دهید کودک با سرعت خود صحبت کند. جملاتی مانند “زود بگو”، “گیر نکن” فشارزا هستند.

✅ ۲. عدم تصحیح گفتار در جمع

در صورت نیاز به اصلاح، در خلوت و با احترام پیشنهاد بدهید، نه در حضور دیگران.

✅ ۳. نمره‌دهی براساس محتوا، نه روانی گفتار

در کنفرانس یا پاسخ شفاهی، تمرکز روی مفهوم بیان‌شده باشد نه فقط تسلط گفتاری.

✅ ۴. تعیین نوبت با هماهنگی قبلی

کودک دچار لکنت معمولاً با آمادگی قبلی بهتر صحبت می‌کند. پرسش ناگهانی ممکن است باعث انسداد کامل گفتار شود.

✅ ۵. ایجاد گروه‌های حمایتی دانش‌آموزی

تشویق هم‌کلاسی‌ها به همکاری، عدم تمسخر، درک تفاوت‌های زبانی با آموزش‌های ساده به زبان کودکانه

نقش گفتاردرمانی در مدرسه:

🧑‍⚕️ ارتباط مستقیم با گفتاردرمانگر برای تعیین سطح گفتاری
📈 ارزیابی پیشرفت کودک در طول سال تحصیلی
📚 طراحی برنامه مشارکت اجتماعی در مدرسه
🧩 ترکیب تکنیک‌های درمانی با بازی و فعالیت‌های مدرسه